Jodocus van Lodenstein: Overdenkingen

Dagelijkse meditaties over het gehele jaar 1659

Nadat het leven van een auteur is beschreven en zijn volledige werk is verkend, wordt er soms nog een nagelaten geschrift ontdekt, dat het getekende beeld nog wat bijstelt.
Ingrijpender en boeiender is het niet, wanneer het een tot dusver onbekend gebleven eerste geschrift betreft, zoals het geval is met de Overdenkingen van Ds. Jodocus van Lodenstein uit 1659 en in 1991 voor het eerst uitgegeven. Deze uitgave werd bezorgd door Dr. J.H. van de Bank.
Vóór 1659 had Van Lodenstein enkele liederen geschreven, had hij betoogd en gepreekt, maar gepubliceerd had hij nog niets, geen lied, geen verhandeling, geen preek.
Van Lodensteins Overdenkingen zijn daarom zo belangwekkend, omdat zij op de drempel staan van een nieuwe periode in de geschiedenis van het gereformeerd protestantisme. De schrijver heeft alle hoop op een wekelijk godvruchtige samenleving niet opgegeven, anderzijds bevatten zijn meditaties de kiem van een nieuw ideaal, namelijk van een gemeenschap van herborenen, die zich zoveel mogelijk losmaakt van de wereld en binnen de eigen plaatselijke gemeente naar een aparte bestaansvorm zoekt.
De Overdenkingen zijn een schets, een ontwerp voor alles wat nog volgen zal. Als zodanig zijn zij niet alleen van belang vanwege de eigen inhoud, ze vragen ook nieuwe aandacht voor alles wat Van Lodenstein daarna schreef en wat van hem is uitgegeven.