P.S. Kuijper: De slijkgeuzen van Schoonhoven

Het verhaal in dit spannende jeugdboek speelt zich af in de tijd van het Twaalfjarig Bestand en de Nationale Synode in Dordrecht (1618-1619). In het Zuidhollandse stadje Schoonhoven woont in het weeshuis Bastiaan Laurensz. De vader van het weeshuis neemt zijn jongens zondags na de kerkdienst mee naar de Kruispoort. Daar mogen ze de intocht van de zogenaamde slijkgeuzen bekijken. Deze slijkgeuzen komen niet meer naar de grote St. Bartholomeüskerk, maar houden aparte samenkomsten in een oude schuur buiten de stadsmuren. Vandaag zullen deze ketters eens flink worden afgestraft, zodat er een eind komt aan die afzonderlijke kerkdiensten. Maar wanneer de slijkgeuzen dichterbij komen ziet Bastiaan tot zijn stomme verbazing niet de brutale, fanatieke kerels die hij zich had voorgesteld, maar een groep mannen, vrouwen en kinderen waarvan de meesten een Bijbel dragen. Als Bastiaan dan betrokken raakt in het vechten dat vlakbij de poort begint heeft dat belangrijke gevolgen.