In deze roman wordt het plattelandsleven aan het eind van de 19e eeuw beschreven. De hoofdpersoon, Leen Mulder, moet als dertienjarige als voldaggelder meewerken in de "rogbouw" op het land van Steven Zandhaver, de rijke boer van Lindenhof. Jannus Zandhaver, de zoon van de boer, heeft een diepgewortelde haat tegen de vele malen intelligentere daggeldersjongen. Jannus ziet met afgunst hoe de eenvoudige jongen, geholpen door de dorpsonderwijzer, een avondstudie volgt.
Nel, een nichtje van Jannus en een van de dochters van de eveneens kapitaalkrachtige boer Bern Flasman, waardeert wat Leen doet en is een stimulans voor hem.
 

In het tweede deel verhaalt de auteur de belevenissen van Leen Mulder in Duitsland, waar de jongen door omstandigheden heen getrokken is. Door zijn gedegen kennis van het boerenwerk lukt het hem om daar vrij spoedig een baan te vinden. Leen krijgt de leiding over een melkerij, hoog op de helling van de Hornfels gelegen. De jonge bedrijfsleider krijgt in de eenzaamheid van de bergen te maken met vreemde gebeurtenissen, die het verhaal tot een climax voeren. Er is vee verdwenen en dat blijkt het werk te zijn van een bende veedieven. Na enige tijd keert Leen weer in zijn geboortestreek terug. Hij krijgt opnieuw te maken met Jannus Zandhaver, die Leen in de meest letterlijke zin wil vernietigen.
Hij ontmoet ook Nel Flasman weer, met wie hij een briefwisseling vanuit Duitsland heeft onderhouden. Zij heeft een warm plekje in zijn hart gekregen. Maar voor Leen zijn bruid kan meenemen naar de nieuwe hofsteeHet Smeulenkamp, moet hij harde noten kraken.